1. Chuyển đổi số là gì?
Chuyển đổi số (Digital Transformation) là quá trình sử dụng công nghệ số để cải thiện hoặc thay đổi toàn bộ các khía cạnh của một tổ chức hoặc doanh nghiệp, từ quy trình sản xuất, cách thức hoạt động kinh doanh đến việc cung cấp dịch vụ và cách tương tác với khách hàng.
Mục tiêu của chuyển đổi số là nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh và tạo ra giá trị mới cho khách hàng.
Đặc điểm của chuyển đổi số là dựa trên nền tảng công nghệ. Trong quá trình này, tổ chức/doanh nghiệp sẽ áp dụng công nghệ số như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, học máy, IoT (Internet of Things), big data, cloud computing… để tối ưu hóa quy trình làm việc, tăng cường hiệu suất và khả năng sáng tạo, cũng như cung cấp trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng và nhân viên.
Bản chất của chuyển đổi số không chỉ đề cập đến việc triển khai công nghệ mới, mà còn là một quá trình tái cơ cấu toàn diện về cách thức tổ chức hoạt động và tư duy của nhân viên. Nó thường yêu cầu sự cam kết từ tầng lãnh đạo, sự hỗ trợ từ toàn bộ tổ chức và một chiến lược rõ ràng để đảm bảo rằng việc chuyển đổi được thực hiện một cách hiệu quả và bền vững.
2. Ví dụ về chuyển đổi số
Một ví dụ điển hình về chuyển đổi số là công ty bán lẻ Amazon. Amazon đã thực hiện một quá trình chuyển đổi số toàn diện, từ việc phát triển nền tảng thương mại điện tử cho đến việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để cải thiện trải nghiệm mua sắm và dịch vụ khách hàng.
Amazon gần như lật đổ hình thức bán lẻ truyền thống khi vận chuyển và giao hàng hóa trực tiếp cho người tiêu dùng thông qua chuỗi cung ứng sử dụng công nghệ cao. Với sức mạnh của công nghệ, Amazon đã khiến nhiều cửa hàng bán lẻ tại Mỹ phải lao đao. Amazon có thể bán giá rẻ hơn, thuận tiện hơn cho người tiêu dùng cũng như phủ sóng toàn thế giới.
Một trong những ứng dụng trí tuệ nhân tạo nổi bật của Amazon là Giao hàng tiên phong. Đây là hệ thống AI có khả năng dự đoán những khách hàng nào sẽ mua những sản phẩm nào, từ đó gửi chúng đến các trung tâm phân phối gần nhất trước khi khách hàng đặt hàng. Nhờ vậy giảm thiểu thời gian chờ đợi của khách hàng, tăng trải nghiệm và tỷ lệ chuyển đổi bán hàng.
Bên cạnh đó, Amazon đã tận dụng công nghệ để tạo ra một hệ thống giao hàng nhanh chóng và hiệu quả thông qua dịch vụ Prime, cung cấp nội dung giải trí số phong phú thông qua Amazon Prime Video và Amazon Music. Đồng thời tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm của người dùng thông qua hệ thống đề xuất sản phẩm dựa trên hệ thống dữ liệu khổng lồ.
Amazon cũng đã đầu tư mạnh mẽ vào các dịch vụ đám mây thông qua Amazon Web Services (AWS), cho phép các doanh nghiệp, công ty chuyển đối số ở mọi quy mô tận dụng công nghệ đám mây để phát triển, triển khai và vận hành ứng dụng của họ một cách hiệu quả và linh hoạt.
Có thể thấy được rằng, trong quá trình chuyển đổi số của mình, Amazon luôn lấy khách hàng làm trọng tâm, tận dụng công nghệ số để xây dựng dịch vụ khách hàng liền mạch. Amazon đã tái cơ cấu toàn bộ doanh nghiệp, bỏ qua các kênh phân phối bán lẻ truyền thống và tiếp cận trực tiếp với các nhà cung cấp thông qua Internet và sàn thương mại điện tử.
Điều này đã mang lại cho khách hàng mức giá rẻ hơn và sự tiện lợi của việc mua sắm trực tuyến, đồng thời mở ra thị trường quốc tế cho các nhà cung cấp.
3. Thực trạng chuyển đổi số hiện nay
Theo Gartner, có đến hơn 91% doanh nghiệp tham gia các sáng kiến kỹ thuật số, trong đó có 87% lãnh đạo doanh nghiệp cấp cao cho rằng số hóa là ưu tiên hàng đầu. Trong 100 công ty tham gia làm khảo sát thì có 89 công ty đã áp dụng chiến lược kinh doanh bằng hình thức triển khai công nghệ số.
Dự báo đến năm 2025, cứ bốn giám đốc điều hành doanh nghiệp thì có ba người sẽ thích ứng với thị trường số hóa và ngành mới bằng cách sử dụng nền tảng kỹ thuật số.
Theo báo cáo của Cisco & IDC về chỉ số tăng trưởng số hóa của doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tại châu Á – Thái Bình Dương, 97% trong tổng số doanh nghiệp đặc biệt ưu tiên các chiến lược kinh doanh của mình liên quan đến chuyển đối số.
Tại Việt Nam đại đa số đều là các doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa nhận thức được trọn vẹn và đúng đắn về vai trò của chuyển đổi số trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Bởi theo số liệu thống kê của Cục Thống kê, chỉ mới có 31% các doanh nghiệp chuyển đổi số ở giai đoạn, 53% đang quan sát và chỉ có 3% đã hoàn thiện cơ bản quá trình này.
Nguyên nhân chính đến từ việc nhân lực số hóa không đạt yêu cầu (17%), thiếu nền tảng công nghệ chuẩn, phù hợp (16,7%), thiếu tư duy kỹ thuật số hoặc các thách thức về văn hóa kỹ thuật số trong doanh nghiệp (15,7%),…
Chính vì lẽ đó, doanh nghiệp Việt Nam đón đầu xu hướng chuyển đổi số sẽ nâng cao lợi thế cạnh tranh, tạo tiền đề cho chiến lược phát triển thương hiệu và mở rộng quy mô doanh nghiệp sau này.
4. Các giai đoạn của chuyển đổi số
Chuyển đổi số là một quá trình liên tục và không có điểm kết thúc. Tuy nhiên, ta có thể chia nó thành 3 giai đoạn chính:
Giai đoạn 1: Số hóa thông tin – Digitization: Là việc chuyển đổi dữ liệu từ dạng vật lý (analog) sang dạng kỹ thuật số (digital).
Giai đoạn 2: Số Hoá Quy Trình – Digitalization: Là việc áp dụng công nghệ để tự động hóa quy trình hiện tại.
Giai đoạn 3: Số Hoá Toàn Diện hay còn gọi là Chuyển đổi số – Digital Transformation: Ở mức này, doanh nghiệp có thể thay đổi được mô hình kinh doanh.
Mỗi giai đoạn của chuyển đổi số đều có những thách thức riêng. Do đó, các tổ chức/doanh nghiệp cần phải chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bắt đầu thực hiện.